Οι ρίζες στην αποχέτευση είναι ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε σπίτια με κήπους ή γενικότερα σε κτίρια με μεγάλα δένδρα γύρω από αυτά. Ιδιαίτερα κοντά στα αποχετευτικά φρεάτια οι ρίζες μπορούν να εισέλθουν συχνότερα και απαιτείται τακτικός έλεγχος στους σωλήνες που βρίσκονται στην αυλή ή στον κήπο με έντονη βλάστηση. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε γιατί οι ρίζες προσελκύονται από τους σωλήνες αποχέτευσης, πώς μπορούμε να προλάβουμε το πρόβλημα, με ποιους επαγγελματικούς τρόπους αντιμετωπίζεται και ποια δέντρα απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή λόγω του επιθετικού τους ριζικού συστήματος.
Γιατί οι ρίζες εισέρχονται στους σωλήνες
Οι ρίζες των δέντρων αναζητούν συνεχώς νερό, οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά για να αναπτυχθούν. Σε συνθήκες ξηρασίας, οι ρίζες μπορεί να προχωρήσουν βαθύτερα στο έδαφος στην αναζήτηση υγρασίας. Οι σωλήνες αποχέτευσης, ειδικά εκείνοι που έχουν μικρές ρωγμές, ανεπαρκώς σφραγισμένες ενώσεις ή είναι κατασκευασμένοι από ευάλωτα υλικά, αποτελούν μια ιδανική πηγή για τις ανάγκες τους. Μόλις μια ρίζα εντοπίσει μια μικροσκοπική διαρροή, θα επεκταθεί προς αυτήν και τελικά θα εισχωρήσει στο εσωτερικό του σωλήνα, όπου βρίσκει αφθονία νερού και θρεπτικών ουσιών.
Οι ρίζες στην αποχέτευση, μέσα στον σωλήνα, δεν παραμένουν αδρανείς. Αναπτύσσονται και δημιουργούν ένα πυκνό δίκτυο που μοιάζει με μαλλιά. Αυτό το δίκτυο λειτουργεί ως παγίδα, που συγκρατεί και συσσωρεύει διάφορα απορρίμματα, όπως λίπη, χαρτί υγείας και άλλα υλικά, οδηγώντας σταδιακά σε πλήρες βούλωμα του αγωγού. Επίσης, καθώς οι ρίζες μεγαλώνουν και πιέζουν τα τοιχώματα των σωλήνων, μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές, όπως ρωγμές, σπασίματα ή ακόμη και πλήρη κατάρρευση του σωλήνα, με αποτέλεσμα να απαιτούνται δαπανηρές επισκευές.
Ποιες είναι οι πιο συχνές ενδείξεις ότι έχω ρίζες;
- Το νερό σε νεροχύτες, μπανιέρες ή ντουζιέρες φεύγει πολύ αργά.
- Η ίδια γραμμή αποχέτευσης εμφανίζει επανειλημμένες φραγές, κάθε λίγους μήνες.
- Όταν αδειάζει η λεκάνη τουαλέτας, ακούγονται φυσαλίδες ή υπάρχει αναρρόφηση σε άλλες αποχετεύσεις (π.χ. στο νιπτήρα του μπάνιου).
- Μπορεί να υπάρχει δυσάρεστη μυρωδιά από τα σημεία αποχέτευσης.
- Μπορεί να παρατηρήσετε ότι ένα συγκεκριμένο δέντρο ή θάμνος είναι ιδιαίτερα πράσινος και αναπτυγμένος σε σχέση με τα άλλα φυτά, γιατί τρέφεται από τα απόβλητα που διαρρέουν από το σημείο που εισήλθε η ρίζα στο σωλήνα.
- Επίσης, κάποιες ανεξήγητες λακούβες με αρκετή βλάστηση στον κήπο.
Επαγγελματική αντιμετώπιση για τις ρίζες στην αποχέτευση
Όταν οι ρίζες έχουν ήδη εισχωρήσει στους σωλήνες αποχέτευσης, η ανάγκη για επαγγελματική παρέμβαση γίνεται αναγκαία. Οι χημικές αποφράξεις συνήθως απαγορεύονται σε τέτοιες περιπτώσεις, καθώς υπάρχει κίνδυνος να καταστρέψουν το δέντρο αλλά και να επιβαρύνουν το σωλήνα με περαιτέρω φθορά. Οι επαγγελματίες τεχνικοί μας ακολουθούν μεθοδευμένη διαδικασία:
Διάγνωση με κάμερα αποχέτευσης
Το πρώτο βήμα είναι πάντα ο ακριβής εντοπισμός και η αξιολόγηση του προβλήματος. Ο τεχνικός εισάγει μια ειδική κάμερα υψηλής ευκρίνειας στο δίκτυο αποχέτευσης, η οποία του επιτρέπει να δει το εσωτερικό των σωλήνων σε πραγματικό χρόνο. Μέσω αυτής της διαδικασίας, μπορεί να εντοπίσει την ακριβή θέση και την έκταση της φραγής, να αναγνωρίσει τις υπάρχουσες βλάβες (ρωγμές, σπασίματα) και να καταλήξει στην βέλτιστη μέθοδο αντιμετώπισης.
Καθαρισμός με Υδροβολή (Hydro-Jetting)
Η πιο συνηθισμένη και αποτελεσματική μέθοδος για την απομάκρυνση των ριζών είναι η χρήση πιεστικού μηχανήματος υδροβολής. Αυτή η τεχνική χρησιμοποιεί νερό υπό πολύ υψηλή πίεση, το οποίο εκτοξεύεται μέσα στον σωλήνα μέσω ειδικών κεφαλών. Η δύναμη του νερού κόβει και ξεπλένει τις ρίζες, καθαρίζοντας πλήρως τον αγωγό. Πρόκειται για μια ασφαλή μέθοδο για τους σωλήνες, καθώς δεν χρησιμοποιούνται χημικά ή μηχανικά εργαλεία που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ζημιά.
Μηχανική απομάκρυνση με ριζοκοπτικούς μηχανισμούς
Σε περιπτώσεις πολύ πυκνών ή σκληρών φραγμάτων, μπορεί να χρειαστεί η χρήση ενός ηλεκτρομηχανικού κοχλία (συνήθως γνωστού ως “φίδι”). Αυτή η συσκευή έχει μια περιστρεφόμενη κεφαλή με κοπτικές λεπίδες, η οποία κόβει και αφαιρεί τις ρίζες μηχανικά. Αυτή η μέθοδος είναι ιδιαίτερα χρήσιμη όταν οι ρίζες έχουν δημιουργήσει ένα ισχυρό και αδιαπέραστο πλέγμα μέσα στον σωλήνα.
Προληπτικά μέτρα για τις ρίζες στην αποχέτευση
Η καλύτερη στρατηγική για τη διαχείριση των ριζών στις αποχετεύσεις είναι η πρόληψη. Η υιοθέτηση προληπτικών μέτρων μπορεί να εξοικονομήσει σημαντικό χρόνο, χρήμα και ταλαιπωρία στο μέλλον.
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης είναι η σωστή τοποθέτηση των δέντρων στον κήπο. Κατά το σχεδιασμό του εξωτερικού χώρου, είναι ζωτικής σημασίας να λαμβάνεται υπόψη η απόσταση των δέντρων από το αποχετευτικό σύστημα. Θα πρέπει να επιλέγονται είδη δέντρων με μη επιθετικά ριζικά συστήματα για φύτευση κοντά σε σωλήνες και να αποφεύγονται τα είδη που είναι γνωστά για τις ικανότητα εισβολής τους στους σωλήνες.
Οι πήλινοι ή οι κεραμικοί σωλήνες, που βρίσκονται κυρίως σε παλαιότερες εγκαταστάσεις, είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις ρίζες, καθώς μπορούν να τους διαπεράσουν εύκολα. Η αντικατάστασή τους με σύγχρονους σωλήνες από πολυχλωριούχο βινύλιο (PVC) ή πολυαιθυλένιο (PE) μπορεί να προσφέρει σημαντικά μεγαλύτερη προστασία, αφού αυτά τα υλικά είναι πιο ανθεκτικά και δυσκολότερο να διαβρωθούν ή να κάνουν ρωγμές.
Η επιθεώρηση του αποχετευτικού συστήματος με ειδική κάμερα είναι απαραίτητη για να φανεί ο πραγματικός βαθμός εισβολής. Αυτός ο έλεγχος μπορεί να αποκαλύψει τυχόν προβλήματα, όπως μικρές ρωγμές ή τις πρώτες ενδείξεις εισβολής ριζών, πριν αυτά προκαλέσουν σοβαρή φραγή. Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει την παρακολούθηση της κατάστασης των σωλήνων σε πραγματικό χρόνο, παρέχοντας μια σαφή εικόνα της εσωτερικής τους δομής χωρίς την ανάγκη για ανασκαφές.
Η απόσταση είναι το κλειδί. Γενικός κανόνας είναι ότι τα δέντρα πρέπει να φυτεύονται σε απόσταση τουλάχιστον ίση με το ύψος του ώριμου δέντρου από οποιοδήποτε κτίριο ή κρίσιμη υποδομή (όπως σωλήνες). Για μεγάλα δέντρα όπως πλατάνια και λεύκες, αυτό σημαίνει πολλά μέτρα.
Τα δέντρα με επιθετικές ρίζες στην αποχέτευση
Η ανάπτυξη των ριζών είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες βλαβών σε σωλήνες αποχέτευσης, ιδιαίτερα σε παλαιότερες εγκαταστάσεις με κεραμικούς ή τσιμεντένιους σωλήνες που έχουν αρθρώσεις. Καλό είναι να γνωρίζουμε ποια είδη δέντρων έχουν επιθετικά ριζικά συστήματα. Κάποια από τα πιο γνωστά δέντρα που απαιτούν προσοχή θα πρέπει να φυτεύονται σε μεγάλη απόσταση από σωλήνες και θεμέλια. Ακολουθεί μια λίστα με δέντρα στην Ελλάδα που είναι γνωστά για την εισβολή τους σε σωλήνες λόγω των μεγάλων ή επιθετικών ριζικών συστημάτων τους.
Δέντρα υψηλού κινδύνου
- Το σφενδάμι, και ιδιαίτερα το Καναδέζικο Σφενδάμι (Acer negundo) που είναι ευρέως διαδεδομένο, έχει πανίσχυρες και επιθετικές ρίζες που αναζητούν ενεργά υγρασία. Οι σωλήνες αποχέτευσης είναι για αυτές ένας μαγνήτης.
- Οι λεύκες έχουν εκτεταμένο, ρηχό ριζικό σύστημα που μπορεί να εκτείνεται για πολλά μέτρα. Είναι πολύ επιθετικά στην αναζήτηση νερού και είναι διάσημα για την καταστροφή που προκαλούν σε πλακόστρωτα και σωλήνες.
- Η συκιά, αν και σχετικά μικρό δέντρο, έχει απίστευτα δυνατές ρίζες που μπορούν να σπάσουν ακόμα και πέτρινα τοίχωματα. Αν υπάρχει διαρροή νερού κοντά, οι ρίζες της θα την ακολουθήσουν αμέσως.
- Το κλασικό ελληνικό πλατάνι είναι τεράστιο δέντρο με αντίστοιχα τεράστιες ρίζες. Ενώ δεν είναι πάντα το πιο επιθετικό, το μέγεθος και η έκταση του ριζικού του συστήματος μπορεί εύκολα να πιέσει και να καταστρέψει σωλήνες που βρίσκονται στην πορεία του.
- Οι ιτιές είναι πιθανότατα τα πιο επικίνδυνα δέντρα όσον αφορά τις ρίζες τους. Φυτρώνουν φυσιολογικά κοντά σε νερό και οι ρίζες τους αναπτύσσονται ασταμάτητα προς οποιαδήποτε πηγή υγρασίας. Μη φυτέψετε ιτιά κοντά σε αποχετευτικά συστήματα.
Δέντρα μεσαίου κινδύνου
- Η ελιά έχει ένα ισχυρό και εκτενές ριζικό σύστημα, αλλά συνήθως είναι λιγότερο επιθετική από τα δέντρα της λίστας υψηλού κινδύνου. Ωστόσο, σε αναζήτηση νερού μπορεί να προκαλέσει προβλήματα.
- Τα κυπαρίσσια έχουν πυκνό, ρηχό ριζικό σύστημα. Ενώ δεν είναι από τα πιο επιθετικά, η έκτασή του μπορεί να πιέσει σωλήνες.
- Ακόμη και τα πεύκα, που φαίνονται ακίνδυνα, μπορούν να έχουν ρίζες που εκτείνονται σε μεγάλη απόσταση, ικανές να σηκώσουν πεζοδρόμια και να πιέσουν σωλήνες.
Η αντιμετώπιση των ριζών στα αποχετευτικά συστήματα είναι ένα ζήτημα που απαιτεί προληπτική δράση, επαγγελματική πειθαρχία και γνώση του φυσικού περιβάλλοντος. Η σωστή επιλογή και τοποθέτηση των φυτών, ο έγκαιρος έλεγχος των υποδομών και η άμεση επέμβαση εξειδικευμένων τεχνικών αποτελούν τα κύρια στοιχεία για μια βιώσιμη και χωρίς προβλήματα λειτουργία του αποχετευτικού δικτύου στους εξωτερικούς χώρους των κτιρίων.